​Instytut Rozwoju Gospodarczego powstał w 1972 roku jako międzywydziałowa placówka naukowo-badawcza. Celem działania Instytutu była integracja badań o charakterze teoriopoznawczym, metodologicznym i empirycznym, prowadzonych przez pracowników Uczelni. Głównym obszarem badawczym były prace nad programowaniem rozwoju gospodarczego i funkcjonowaniem gospodarki narodowej. Ten kierunek oraz zakres działalności utrzymywany jest w całym 37-letnim okresie istnienia Instytutu.

Badaniami, które wywarły decydujący wpływ na działalność Instytutu w ostatnich latach były prowadzone w latach osiemdziesiątych prace nad źródłami kryzysu gospodarczego w Polsce. Zespół pod kierownictwem L. Balcerowicza prowadził badania nad kompleksową koncepcją reformy gospodarczej. Oddzielną grupę badań tworzyły badania nad problemami wsi i rolnictwa. W połowie lat osiemdziesiątych zainicjowano pionierskie badanie koniunktury w przemyśle. Z czasem nastąpił istotny rozwój tych badań, zarówno w warstwie metodologicznej, jak i przedmiotowej. Obecnie badania koniunktury są głównym obszarem działalności badawczej IRG. 

Zakres działalności badawczej Instytutu został istotnie poszerzony w latach dziewięćdziesiątych. Badaniami koniunktury objęto przemysł, rolnictwo, budownictwo, handel oraz gospodarstwa domowe. Od 1998 roku rozszerzono zakres badań o koniunkturę w sektorze bankowym. Instytut prowadzi również systematyczne badania nad syntetycznymi wskażnikami koniunktury: równoczesnymi i wyprzedzającymi dla całej gospodarki.

Od 1992 roku Instytut wchodzi w skład struktury organizacyjnej Kolegium Analiz Ekonomicznych.

Wyniki badań publikowane są w seriach wydawniczych:

• Badania okresowe koniunktury gospodarczej i kondycji gospodarstw domowych
• Zeszyty koniunktury w gospodarce polskiej
• Prace i Materiały IRG SGH (seria zawieszona)