​Opóźnianie płodności oraz rosnąca skala bezdzietności

W porównaniu do krajów Europy Zachodniej Polki dosyć wcześnie zostają matkami oraz dosyć powszechnie decydują się na posiadanie dziecka. Od początku lat dziewięćdziesiątych obserwuje się jednak stopniowe zmiany w tym zakresie. W latach 1990-2008 przeciętny wiek urodzenia pierwszego dziecka wzrósł o ponad 2 lata (z 23,3 do 25,5 lat). Wśród kobiet urodzonych w 1960r. tylko 3,7% kobiet urodziło pierwsze dziecko po ukończeniu 30 roku, w kohorcie kobiet urodzonych w 1975r. odsetek ten jest już dwukrotnie większy. Jeszcze silniejszy jest wzrost bezdzietności. O ile wśród kobiet urodzonych w latach 1945-1955 około 8% nigdy nie urodziło dziecka, o tyle wśród kobiet urodzonych w 1965r. odsetek bezdzietnych wyniósł 15,5%. Analizy porównawcze wskazują, że Polska charakteryzuje się najwyższym poziomem bezdzietności w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. 

Liczba pierwszych urodzeń na 1000 kobiet według roku urodzenia kobiet

 
Cele badania ankietowego

W celu zrozumienia przyczyn leżących u podstaw opóźniania decyzji o dziecku oraz rosnącej skali bezdzietności uruchomiono badanie ankietowe „Rozprzestrzenianie się nowych zdarzeń demograficznych: bezdzietność i późna płodność”. Badanie ma ujawnić, czy i w jakim stopniu opóźnianie decyzji o macierzyństwie „na po 30stce” bądź zaniechanie macierzyństwa jest wynikiem dobrowolnego wyboru, będącego w zgodzie z preferencjami i aspiracjami jednostki, a w jakim zostało ono wymuszone przez oddziaływanie różnego rodzaju czynników ograniczających, związanych z sytuacją materialną, mieszkaniową czy zawodową jednostki, jej stanem zdrowia oraz możliwościami utworzenia satysfakcjonującego związku. Będziemy także analizować skutki tych wyborów życiowych dla satysfakcji z życia. W sytuacji gdy wyniki badań wskażą na istnienie istotnych barier strukturalnych ograniczających jednostkę w realizacji jej planów rodzinnych i czerpanie satysfakcji z  życia, pozyskane dane zostaną wykorzystane do sformułowania rekomendacji dla polityki państwa.  

Metodyka badania

Próba do badania została wylosowana z bazy imienno-adresowej PESEL.

Kwestionariusz opracowano na podstawie kwestionariusza do badania „Generacje, rodziny i płeć kulturowa” (GGS). Zbiera on informacje na temat historii rodzinnych i zawodowych respondentów, niezbędnych do zrozumienia procesów zawierania związków i rodzenia dzieci, a także na temat bieżącej sytuacji materialnej rodzin, organizacji życia w rodzinie czy też wyznawanych przez respondentki wartości, zamierzeń i oczekiwań.

Badanie w terenie zostało zrealizowane w 2011 roku przez firmę TNS OBOP.