UWAGA REDAKCJE
Wszelkie materiały zamieszczone na stronie projektu FAMWELL www.sgh.waw.pl/famwell (w szczególności notatki i artykuły) chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych.
Instytut Statystyki i Demografii SGH zezwala na bezpłatny przedruk materiałów ze strony www.sgh.waw.pl/famwell pod warunkiem mailowego poinformowania kierownika projektu FAMWELL (dr Anna Matysiak - amatys [at] sgh.waw.pl) o fakcie korzystania z tych materiałów a także podania nazwisk autorów badań oraz linku do strony www.sgh.waw.pl/famwell.
Miedzy zmianą światopoglądową a ograniczeniami dnia codziennego:
Jakie przyczyny przemian rodziny w Polsce?
Jakie rekomendacje dla polityki?
Związki partnerskie w Polsce: wpływ na relacje międzypokoleniowe?
Związki partnerskie (czyli kohabitacja, czy też mieszkanie razem bez ślubu) stają się coraz częstsze wśród młodych par w Polsce, szczególnie jako etap pierwszego związku poprzedzający ewentualne małżeństwo. Ten typ związków nie jest jednak ani usankcjonowany prawnie, ani szeroko akceptowany społecznie. W projekcie FAMWELL podjęto próbę oceny, czy wybieranie kohabitacji przez młode osoby może mieć negatywne konsekwencje dla ich relacji z rodzicami. Porównano częstotliwość spotkań, zakres pomocy materialnej od rodziców oraz satysfakcję z relacji z rodzicami dla dwóch grup młodych osób: tych, które formując pierwszy związek zdecydowały się na kohabitację oraz tych, które zawarły małżeństwo.
Czytaj dalej
Samotne, ale szczęśliwe?
W obecnych czasach nie jest łatwo być rodzicem – wychowywanie dziecka wiąże się ze znacznymi wydatkami, z koniecznością do wielu wyrzeczeń i stresem. Samotne matki, wychowujące dziecko bez finansowego i emocjonalnego wsparcia partnera, są w szczególnie trudnej sytuacji. Czy wychowywanie dziecka obniża zatem poczucie szczęścia u niezamężnych kobiet?
Czytaj dalej
Nie chcą czy nie mogą? Czemu kobiety w Polsce pozostają bezdzietne?
Coraz więcej kobiet w Polsce nigdy nie zostaje matkami. O ile wśród kobiet urodzonych w latach 1945-1955 około 8% nigdy nie urodziło dziecka, o tyle wśród kobiet urodzonych w 1965r. odsetek bezdzietnych wzrósł do 15,5%. Jednym z celów projektu FAMWELL jest lepsze zrozumienie przyczyn takiego stanu rzeczy: jakie czynniki mogły wpłynąć na decyzje kobiet o braku potomstwa lub wręcz zmusić je do pozostania bezdzietnymi, wbrew ich woli?
Czytaj dalej
Późne macierzyństwo: świadomy wybór, czy efekt napotykanych przeszkód?
Coraz więcej kobiet w Polsce rodzi pierwsze dziecko po ukończeniu trzydziestego roku życia. Wśród kobiet urodzonych w 1960r. tylko 3,7% kobiet urodziło pierwsze dziecko po ukończeniu 30 roku, w kohorcie kobiet urodzonych w 1975r. odsetek ten jest już dwukrotnie większy. Jakie mogą być powody, dla których kobiety rodzą dzieci w coraz późniejszym wieku?
Czytaj dalej
Czy wyżej wykształcone kobiety rozwodzą się częściej?
Dotychczasowe wyniki badań międzynarodowych dostarczają sprzecznych wniosków na temat wpływu wykształcenia kobiet na ryzyko rozwodu. Część badaczy dowodzi, że małżeństwa kobiet lepiej wykształconych są bardziej narażone na rozpad, inni natomiast wykazują, że wykształcenie może być czynnikiem stabilizującym małżeństwo. Analizy przeprowadzone przez zespół FAMWELL pokazują, że prawda - jak to zazwyczaj bywa - leży po środku.
Czytaj dalej
Dlaczego rodzi się coraz więcej nieślubnych dzieci?
W Polsce urodzenie dziecka przez niezamężną kobietę było do tej pory rzadkością - jeszcze pod koniec lat osiemdziesiątych zaledwie 5% dzieci rodziło się poza małżeństwem. Ten stan rzeczy uległ drastycznej zmianie w ciągu niespełna trzech dekad – już w 2009 r. co piąte nowo urodzone dziecko miało niezamężną mamę. Jednocześnie, na tle innych krajów Europy nadal pozostajemy społeczeństwem w którym dominuje przekonanie, że ślub powinien poprzedzać rodzicielstwo (więcej o wynikach badań o warunkach podjęcia decyzji o dziecku piszemy tutaj). Dlaczego więc w Polsce odsetek urodzeń pozamałżeńskich wzrasta?
Czytaj dalej
Czy rodzina jest do szczęścia potrzebna?
Pytanie czy posiadanie rodziny daje szczęście wydaje się proste, a odpowiedź oczywista. Istotnie, porównania poczucia szczęścia wśród osób w związku małżeńskim oraz samotnych, rozwiedzionych i owdowiałych wydają się potwierdzać prostą intuicję: małżeństwo oznacza większą satysfakcję z życia. Z drugiej strony osoby posiadające cechy zwiększające szanse na zawarcie małżeństwa często wyżej oceniają własne poczucie szczęścia. Przykładem takiej cechy jest ekstrawersja. Ekstrawertycy łatwiej znajdują partnera, a jednocześnie częściej deklarują że są bardzo szczęśliwi. Współzależność pomiędzy posiadaniem małżonka a szczęściem może być więc tylko pozorna. Do tej pory stosunkowo niewielu badaczom udało się rozwiązać ten problem. Ocenę utrudnia fakt, że w Europie obecnie wiele par nie decyduje się na małżeństwo i żyje razem bez ślubu (więcej o kohabitacji w Polsce można przeczytać tutaj).
Czytaj dalej
Moje dziecko, moje szczęście?
Każdy chce mieć dzieci, a posiadanie dziecka zwiększa poczucie szczęścia – na takim założeniu bardzo często opierano w naukach społecznych prace badawcze poświęcone m.in. przyczynom spadku płodności . Obecnie wielu naukowców zaczyna podważać tę tezę. Szczególnie w pracach z obszaru psychologii podkreśla się, że rodzice są bardziej narażeni na stres, mają większe obciążenia finansowe i mniej czasu dla siebie. Próbę analizy związku pomiędzy posiadaniem rodziny a poczuciem szczęścia w Polsce podjęto w projekcie FAMWELL. Wyniki analiz wskazują na to, że pierwsze dziecko podnosi poczucie szczęścia zarówno matki jak i ojca dziecka.
Czytaj dalej
Rosnąca niestabilność małżeństw, ale nie wśród rodziców małych dzieci…
Rodzina i małżeństwo mają wysoką pozycję w hierarchii wartości Polaków. Od początku lat 1990-tych obserwujemy jednak procesy świadczące o deinstytucjonalizacji małżeństwa: spada skłonność do wchodzenia w związki małżeńskie i są one opóźniane; po 1999 r. zwiększyło się także ryzyko rozpadu małżeństwa. Na tle ogólnego wzrostu nietrwałości małżeństw wyjątkiem są rodziny z małymi dziećmi, które zachowały dużą stabilność w obu okresach: przed i po 1999 r.
Czytaj dalej
Kohabitacja w Polsce: fakty i mity
„Dopiero jak się mieszka ze sobą to można człowieka drugiego poznać i zobaczyć, czy on się nada czy nie. Na jakiś tam dalszy etap życia, czy w ogóle na całe życie.” (Kobieta, lat 28)
W Polsce, spośród par, które w latach 2004-2006 po raz pierwszy zamieszkały pod wspólnym dachem, 1/3 zdecydowała się na ten krok bez ślubu, tworząc tak zwane „związki kohabitacyjne” (czyli na tak zwaną „kocią łapę”). Było to ponad 2,5-krotnie więcej niż na początku lat 1990-tych, co wskazuje na znaczący wzrost popularności związków nieformalnych w naszym kraju. Kohabitacja jest jednak u nas stosunkowo rzadka w porównaniu do innych krajów Europy Zachodniej, gdzie związki nieformalne stanowią ponad połowę pierwszych związków, zawieranych przez młodych ludzi (Austria, Szwecja, Holandia, Norwegia, Dania, Finlandia, Francja).
Czytaj dalej