​Konwersja na islam jest procesem często w Polsce nierozumianym i negatywnie postrzeganym. Dotyczy to zwłaszcza nowych muzułmanek, które wraz z przyjęciem nowej religii przejmują specyficzne normy związane z islamem, takie jak noszenie hidżabu. Decydując się na zmianę religii na islam, konwertytki narażają się zatem na potrójne wykluczenie (religijne – domyślne porzuciły katolicyzmu; kulturowe – przejęły specyficzne normy związane z islamem, oraz socjobiologiczne – jako potencjalne lub faktyczne żony muzułmanów).            

 

Poczucie wykluczenia nie jest stanem psychicznie obojętnym. Czasami może być wyborem – wyrazem buntu lub odejścia od poprzedniego życia, jednak często jest swoistym efektem ubocznym podjętej decyzji o zmianie wyznania. Pytanie, jakie się w związku z tym pojawia dotyczy tego, w jaki sposób polskie konwertytki na islam zarządzają swoją stygmatyzowaną tożsamością w relacjach z osobami i grupami znaczącymi: rodziną, innymi muzułmanami (konwertytkami i muzułmanami kulturowymi) oraz niemuzułmanami.            

 

Choć podejmowany temat badawczy jest stosunkowo trudny – jego sukces opiera się bowiem w dużej mierze na relacjach nawiązywanych z konwertytkami na islam, zespół badawczy ma już w tym zakresie pewne doświadczenie. Zamierzamy rozpocząć od przeglądu dostępnych badań nad tożsamością i konwersją, a następnie skoncentrować się na badaniach terenowych, które będą realizowane w Polsce i w innych miejscach zamieszkania konwertytek.            

 

Podstawą naszego badania będą wywiady pogłębione częściowo ustrukturyzowane z konwertytkami (około 20 w Polsce i 20 zagranicą, głównie w Wielkiej Brytanii). Ponadto planowane są wywiady z muzułmanami kulturowymi i liderami opinii. Planujemy także wykorzystanie metody Matryc tożsamości (Personal Position Repertoires (PPR)) do uzyskania pełniejszego obrazu strategii podejmowanych przez polskie konwertytki na islam. W zakresie metod ilościowych zrealizujemy badanie kwestionariuszowe online wśród około 100 respondentek. Kwestionariusz zamieszczony online będzie uprzednio przetestowany przez kilka konwerytek z własnej sieci kontaktów. Projekt będzie nowatorski z dwóch powodów. Po pierwsze podejmuje temat konwersji kobiet na islam z nowej perspektywy – tj. kształtowania wizerunku w relacjach z osobami i grupami znaczącymi. Po drugie byłoby to pierwsze duże badanie poświęcone polskim konwertytkom na islam opublikowane w języku angielskim (efektem projektu będzie monografia po angielsku, oprócz tego opublikowanych zostanie kilka artykułów w języku angielskim i polskim) i jedno z nielicznych na temat islamu w Europie Środkowej i Wschodniej. Mamy również nadzieję, że nasz projekt odczaruje nieco dominujący negatywny stereotyp związany z konwersją na islam – wierzymy, że i w tym wypadku rzeczywistość jest zdecydowanie bardziej złożona niż potoczne przekonania.

​	​prof. SGH dr hab. Katarzyna Górak-Sosnowska - kierownik projektu; doktor nauk ekonomicznych (SGH) z habilitacją z religioznawstwa (UJ). Pracuje w Zakładzie Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej na stanowisku profesora nadzwyczajnego; w latach 2012-2020 prodziekan w Dziekanacie Studium Magisterskiego SGH. Zajmuje się współczesnym Bliskim Wschodem oraz społecznościami muzułmańskimi w Europie. Wydała pięć monografii w tym Świat arabski wobec globalizacji (2007), Muzułmańska kultura konsumpcyjna (2011), Bankowość muzułmańska (współautor, 2013). Prezes Stowarzyszenia Forum Dziekanatów.
​	dr Beata Abdallah-Krzepkowska - absolwentka arabistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, obroniła doktorat na Uniwersytecie Śląskim (dr nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa), pracuje jako adiunkt w Zakładzie Orientalistyki i Językoznawstwa Ogólnego Uniwersytetu Śląskiego. Autorka wielu artykułów naukowych, głównie dotyczących zagadnień semantycznych Koranu. Interesuje się naukowo językiem Koranu, współczesnym islamem i islamem w Europie. Popularyzatorka wiedzy o islamie i świecie arabskim. Współpracownik naukowy Fundacji "Nahda".
​	Joanna Krotofil – pracuje na stanowisku adiunkta w Zakładzie Socjologii Religii, w Instytucie Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Absolwentka psychologii, członek International Institute for The Dialogical Self, słuchaczka programu studiów specjalizacyjnych z zakresu psychologii klinicznej. Autorka licznych publikacji poświęconych związkom między religią, tożsamością i migracją. W pracy doktorskiej podjęła badania dotyczące polskich muzułmanek w Wielkiej Brytanii. Interesuje się problematyką islamu we współczesnych społeczeństwach europejskich, w szczególności procesami kształtowania tożsamości muzułmańskiej. W najnowszych publikacjach podejmuje tematykę „kryzysu migracyjnego” w Europie i narracji na temat islamu w tym kontekście.
​	​dr Anna Piela - wykładowca religioznawstwa na Leeds Trinity University w Wielkiej Brytaniii. Pracowała też jako konsultant naukowy w Radzie Kobiet Muzułmańskich (Muslim Women's Council)w Bradford. Obroniła pracę doktorską w 2010 na uniwersytecie w Yorku. Na jej podstawie opublikowała monografię Muslim Women Online: Faith and Identity in Virtual World (Routledge, 2011) oraz liczne artykuły naukowe, w czasopismach takich jak "New Media and Society", "Feminist Media Studies", "Hawwa", and "Contemporary Islam". Anna Piela jest też członkiem redakcyjnym czasopisma "Hawwa". Zredagowała też dwa czterotomowe tytuły w serii Critical Concepts in Sociology wydawnictwa Routledge, Islam and the Media oraz Islam and Popular Culture. Obecnie pisze swoją drugą monografię o doświadczeniach muzułmanek noszących nikab (zasłonę na twarz) mieszkających w Wielkiej Brytanii oraz Stanach zjednoczonych. W 2017 r. zaprezentowała dwa referaty na ten temat na konferencji American Academy of Religion w Bostonie. Interesuje ją też tematyka meczetów kobiecych.

​	​mgr Monika Ben Mrad – doktorantka w Katedrze Psychologii Religii Uniwersytetu Jagiellońskiego, absolwentka psychologii interkulturowej Uniwersytetu SWPS z tytułem licencjata w zakresie prawa konfliktów zbrojnych i interwenci humanitarnej. Od 11 lat pracuje w obszarze integracji cudzoziemców i tworzenia standardów diagnostycznych w ramach zaangażowania w pracę w organizacjach pozarządowych oraz jako członkini sekcji diagnozy uchodźców PTP. W ramach badań doktoranckich pracuje nad tematem synkretyzmu religijnego w związkach bikulturowych polsko-tureckich oraz polsko-tunezyjskich. Specjalistka od akulturacji, Polonii w krajach muzułmańskich oraz sytuacji uchodźców w Polsce. Mieszkała i pracowała m.in. w Turcji, Maroku i Tunezji.
​	​​dr Michał Łyszczarz – doktor nauk humanistycznych w zakresie socjologii (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2011), adiunkt w Katedrze Socjologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, absolwent studiów magisterskich z socjologii i politologii na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Autor monografii Młode pokolenie polskich Tatarów. Studium przemian generacyjnych młodzieży w kontekście religijności muzułmańskiej oraz tożsamości etnicznej (Olsztyn-Białystok, 2013). Zainteresowania naukowe koncentruje wokół zagadnień związanych z problematyką mniejszości etnicznych i narodowych (głównie polscy Tatarzy), dyskursem medialnym oraz obecnością islamu w Polsce i Europie. Członek Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego oraz Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów.
​	​mgr Sandra Pertek – doktorantka Wydziału Polityki Społecznej, University of Birmingham i Instytutu Badań nad ‘Super-różnorodnością’ (superdiversity) w Wlk. Brytanii, członek zespołu badawczego projektu SEREDA zajmujący się przemocą o podłożu seksualnym i przemocy związanej z płcią w czasie kryzysu uchodźczego: od przesiedlenia do przyjazdu (sexual and gender based violence in the refugee crisis: from displacement to arrival). W ramach badań doktoranckich pracuje nad zrozumieniem roli religii w przezwyciężaniu traumatycznych doświadczeń przemocy seksualnej z perspektywy intersekcjonalności. Absolwentka z tytułem magistra w zakresie globalengo rozwoju społecznego University College London i z tytułem licencjata studiów europejskich Uniwersytetu Warszawskiego. Od 10 lat pracuje w obszarze rozwoju społecznego w różnych regionach, w szczególności integracji, równości kobiet i sprawiedliowosci płci społeczno-kulturowej (gender) i religii w projektach pomocowych i humanitarnych multilateralnych i bilateralnych organizacji. Założycielka stowarzyszenia Polek ‘Kobiety Wiary’ w Anglii.
​	​mgr Ayishah Joanna Swiecinska - absolwentka psychologii na Staffordshire University, gdzie obronilła pracę magisterską na temat psychoterapii w islamie. Pracuje jako integratywna terapeutka oraz działaczka społeczna w Birmingham. Jej zainteresowania obejmują tematykę religii i historii islamu, medycyny naturalnej oraz psychologii. Autorka wileu wykładów na temat integracji religii i duchowości w psychoterapii. Jej zainteresownia religią wpłynęły na zmiane wyzwania i przejścia na islam 15 lat temu.

​Publikacje:

1. J. Krotofil, A. Piela, K. Górak-Sosnowska, B. Abdallah-Krzepkowska, Theorizing the Religious Habitus in the Context of Conversion to Islam among Polish Women of Catholic Background, “Sociology of Religion”, Volume 82, Issue 3, Autumn 2021, Pages 257–280, https://doi.org/10.1093/socrel/srab002 
2. M. Ben Mrad, Social functioning of female reverts to Islam in Poland, złożone do “The Review of European Affairs”, vol. 5, issue 2, 2021, pp. 43-53.
   

• 28 sieprnia 2021: prezentacja wyników badań podczas zjazdu muzułmanek w Ośrodku Kultury Islamu w Warszawie (K. Górak-Sosnowska, J. Krotofil, B. Abdallah-Krzepkowska)
  
• 27-28 kwietania 2021: Navigating the non/confessional in university Islamic studies, referat: The Need for Teaching Against Islamophobia in a Culturally Homogeneous Context: The Case of Poland (A. Piela, K. Górak-Sosnowska, B. Abdallah-Krzepkowska)
• 10-11 marca 2021: Religious Transformation and Gender: Contestations in/and the Study of Religion, Gender and Sexuality, referat: "In Islam, you talk about these things": Studying Polish Islam through the lens of gender and sexuality as religious practice (J. Krotofil, A. Piela)
  
• 25-29 czerwca 2019: 17th Annual Conference of the European Association for the Study of Religions (EASR), Tartu (Estonia), referat: Coping with a double stigma. The case of Polish female converts to Islam (K. Górak-Sosnowska, B. Abdallah-Krzepkowska, J. Krotofil, A. Piela)
• 17-20 listopada 2018: Annual Meeting of the American Academy of Religion, Denver (Colorado USA), referat: Managing spoiled identity. The case of Polish female converts to Islam (A. Piela, B. Abdallah-Krzepkowska, K. Górak-Sosnowska, J. Krotofil,)
  
• 26-28 listopada 2018: State Responses to Security Threats and Religious Diversity: What Future for Europe in the Beginning of the 3rd Millennium?, Praga (Czechy), referat: Polish umma and its role in the Polish society as an example of creating identity in the Central Europe postcommunist country (B. Abdallah-Krzepkowska).