autor: dr hab. Paweł Wyrozębski, prof. SGH
Wstęp
Zarządzanie projektami jest dziedziną zarządzania, o
niezwykłej dynamice rozwoju. Złożone i niepowtarzalne przedsięwzięcia, czyli
właśnie projekty są dziś nieodłącznym elementem codziennej pracy ponad 66 mln
pracowników na całym świecie (wg PMI Talent Gap) i według szacunków Banku
Światowego przyczyniają się do powstawania nawet 25% światowego produktu
krajowego brutto (PKB).
Aktywnym uczestnikiem postępującej projektyzacji gospodarek
jest działająca w Szkole Głównej Handlowej Katedra Zarządzania Projektami
świętująca jubileusz swojego dziesięciolecia. Z tej okazji w dniach 13-14 marca
br. w ośrodku konferencyjnym „Sielanka nad Pilicą”, w Warce odbyła się
uroczysta konferencja jubileuszowa pt. „Stan i perspektywy zarządzania
projektami” podsumowująca dekadę pracy zespołu kierowanego przez prof. dr hab.
Michała Trockiego.
Początki Katedry
Na początku wieku w Katedrze Zarządzania w Gospodarce
kierowanej przez prof. dr hab. Marię Romanowską, podjęta została problematyka
zarządzania projektami, zarówno jako przedmiot działalności naukowej jak i
dydaktycznej. Rozwojem tej problematyki zajął się zespół pod kierunkiem prof.
dr hab. Michała Trockiego. W rezultacie prowadzonych prac w 2005 roku utworzono
Zakład Zarządzania Projektami przekształcony 21 grudnia 2007 r. w Katedrę
Zarządzania Projektami działającą w składzie Kolegium Zarządzania i Finansów
SGH.
Od tego czasu Katedra Zarządzania Projektami prowadzi
działalność naukową, publikacyjną, dydaktyczną, szkoleniową i ekspercką w
zakresie: zarządzania procesowego, zarządzania projektami, zarządzania
programami i portfelami projektów, organizacji procesowej i projektowej,
dojrzałości procesowej i projektowej, kierowania zespołami zadaniowymi i
projektowymi, zarządzania wiedzą w projektach, zarządzania projektami europejskimi,
zarządzania ryzykiem, restrukturyzacji i
zarządzania zmianą.
Dorobek Katedry
W perspektywie dekady pracy zespołu zagadnienia zarządzania
projektami wprowadzono do programów nauczania na studiach pierwszego i drugiego
stopnia oraz po rozbudowie oferty jako specjalność kierunkową i
między-kierunkową. Od 16 lat z sukcesem prowadzone są specjalistyczne szkolenia
w formie Podyplomowych Studiów Zarządzania Projektami. Z 77 zorganizowanymi
edycjami studiów liczba uczestników programu zbliża się do poziomu 5.000
absolwentów. W 2014 roku dzięki staraniom zespołu Katedry, a w szczególności dr
Emila Bukłahy, SGH uzyskała pierwszą w Polsce akredytacje w programie
IPMA-Student. W r.a. 2018/19 w rezultacie prowadzonego przez dr hab. Pawła
Wyrozębskiego, prof. SGH projektu POWER pt. „Kierunek na Zarządzanie
Projektami!” w murach naszej Alma Mater zasiądą pierwsi studenci samodzielnego
kierunku studiów magisterskich zarządzanie projektami.
Oprócz aktywności na polu dydaktycznym pracownicy Katedry
wnoszą wkład w rozwój zarządzania projektami tworząc nową wiedzę o charakterze
naukowym. Rozwój ten odbywa się dzięki pozyskiwanym grantom NCN i NCBiR (7),
realizacji badań statutowych (29) i młodych naukowców (33). Do dorobku
naukowego zaliczyć także należy 11 obronionych rozpraw doktorskich oraz jeden
przyznany stopień doktora habilitowanego. W dorobku publikacyjnym Katedry
znalazły się 34 opublikowane monografie, 206 samodzielnych rozdziałów w
monografiach, a także 19 pozycji redagowanych naukowo przez pracowników Katedry
oraz liczne inne publikacje. Prace członków Katedry uzyskały nie tylko uznanie
w środowisku naukowym (nagrody i wyróżnienia TNOiK oraz KNOiZ PAN), ale także
cieszą się dużym, liczonym nawet w tysiące sprzedanych egzemplarzy,
zainteresowaniem profesjonalistów zarządzania projektami.
Osiągnięcia zespołu, zarówno wspólne jak i indywidualne
nagradzane były licznymi nagrodami J.M. Rektora SGH oraz odznaczeniami
państwowymi. W uznaniu zasług dla rozwoju dziedziny, w 2016 roku prof. dr hab.
Michał Trocki został wyróżniony nagrodą Atlas Project Management przyznaną
przez Zarząd International Project Management Association Polska za wkład w rozwój
Programu IPMA-Student,
propagowanie idei zarządzania projektami w środowisku naukowym
oraz integrowanie nauki i biznesu poprzez inicjowanie międzyuczelnianych
projektów naukowo-badawczych i
szkoleniowych w zakresie
zarządzania projektami.
Przebieg konferencji
Goście
Konferencję otworzył kierownik Katedry prof. Michał Trocki
witając licznie zgromadzonych uczestników. Zaproszeni goście reprezentowali szerokie
grono przyjaciół i współpracowników Katedry, których łączy chęć rozwoju
dziedziny zarządzania projektami. W szczególności konferencję zaszczycili swoją
obecnością przedstawiciele kierownictwa Uczelni (prof. Piotr Wachowiak, prof.
Ryszard Bartkowiak, prof. Marta Juchnowicz, dr Michał Matusewicz, mgr Anita
Krzymicka, mgr Lidia Tomaszewska), a także wybitne osobistości zarządzania z
SGH oraz ośrodków akademickich z całej Polski. W konferencji udział wzięli
także przedstawiciele stowarzyszeń i praktyki gospodarczej w osobach dr Joanny
Rzempała, Członka Zarządu IPMA Polska, Agnieszki Krogulec, Prezes PMI Polska,
oraz Urszuli Krajewskiej, Wiceprezes firmy BizTech Konsulting SA. Łącznie w
dwudniowym wydarzeniu wzięło udział około zaproszonych 40 osób.
Powitanie
We wprowadzeniu prof. Michał Trocki przedstawił aktualny i
historyczny zespół Katedry, zaprezentował jego dziedziny działalności, a także
omówił całokształt dorobku naukowego, dydaktyczno-szkoleniowego i organizacyjnego
z ponad dziesięcioletniego okresu działalności jednostki. Podsumowując uzyskane
osiągnięcia dziękował wszystkim uczestnikom za dotychczasowe wsparcie
realizowanych przedsięwzięć oraz wyraził nadzieję na równie owocną współpracę w
przyszłości.
Bezpośrednio po wprowadzeniu głos zabrali szacowni goście:
prof. Piotr Wachowiak, Prorektor ds. Nauki i Zarządzania SGH, prof. Ryszard
Bartkowiak, Dziekan Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, prof. Bogdan Nogalski,
przewodniczący Komitetu Nauk Organizacji Zarządzania Polskiej Akademii Nauk, dr
Joanna Rzempała, Członek Zarządu IPMA Polska, Alina Rutkowska, Prezes Polskiego
Wydawnictwa Ekonomicznego, prof. Marek Wirkus, Politechnika Gdańska oraz prof.
Stanisław Nowosielski, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. W swoich
wypowiedziach gratulowali prof. Michałowi Trockiemu dorobku kierowanej przez
niego Katedry oraz znaczne wkładu w rozwój myśli zarządzania projektami w
środowisku akademickim i gospodarczym w Polsce. Na ręce prof. Trockiego
przekazane zostały także listy gratulacyjne od J.M. Rektora oraz Dziekana KZiF.
Blok 1
Świętowanie jubileuszu 10-lecia Katedry oprócz celebrowania
osiągnięć było przede wszystkim okazją do dyskusji naukowej na aktualne i
istotne z perspektywy nauki i praktyki problemy zarządzania projektami.
W pierwszym bloku merytorycznym zatytułowanym „Projekty w
organizacji” referat wygłosił dr Mateusz Juchniewicz z Katedry Zarządzania
Projektami SGH. W swojej prezentacji prowadzący analizował źródła i
konsekwencje obserwowanego szeroko trendu projektyzacji działalności
przedsiębiorstw i organizacji. Wśród konsekwencji ww. zjawiska wskazał zarówno
blaski (wzrost wydajności organizacji, rozwój osobisty pracowników,
rozpowszechnienie sprawdzonych praktyk) jak i cienie projektyzacji (problemy w
koordynacji projektów, zachwianie tradycyjnych więzi społecznych, pojawiającą się
grupę tzw. projektariuszy). W dyskusji następującej po wystąpieniu poruszane
było wiele ciekawych wątków. Wśród nich warto wyróżnić m.in. problemy w wycenie
i uwzględnienia w niej ryzyka firm zorientowanych projektowo, troska o spójność
i koherencje organizacji projektowych, rozważania powodów i celu projektyzacji,
wątki integracji zarządzania strategicznego i operacyjnego za pomocą
zarządzania portfelem projektów, znaczenie kompetencji miękkich personelu
projektowego, problem wytrzymałości organizacji na zmiany wdrażane projektami,
presji pokolenia Millenialsów na udział w projektach i inne. Wśród wystąpień
pojawiły się także głosy krytyczne względem projektyzacji dostrzegające
zagrożenia dla dziedziny z niej wynikające. Kwestiami podnoszonymi były np.
problem nadużywania terminu projektyzacji i dewaluacji projektów, przesycenia
organizacji projektami, zagrożenia związane z masowością i trywializacją wiedzy
i kompetencji projektowych. Jednym z ciekawych wątków dyskusji było zjawisko
nazwane „projektozą” – będące swoistą obsesją ukierunkowaną na projekty.
Blok 2
Drugi blok konferencji zatytułowany został „Nowe trendy i
wyzwania w zarządzaniu projektami”. Swój referat w tym zakresie wygłosił dr
hab. Paweł Wyrozębski, prof. SGH, z Katedry Zarządzania Projektami. Prowadzący
rozpoczął od analizy trendów w zakresie zarządzania projektami według narzędzia
Google Trends wskazując na spadającą względną częstotliwość zapytań zarządzania
projektami w najpopularniejszej wyszukiwarce na świecie, ale także na
wybijające się w tym obrazie ośrodki w krajach rozwijających się (Kenia, RPA,
Indie, Ghana, Nigeria, ZEA). Dalsza analiza opracowań naukowych oraz blogów i
portali profesjonalnych zarządzania projektami pokazała szeroki zestaw nowych problemów,
z którymi przyjdzie się zmierzyć praktykom i akademikom w najbliższej
przyszłości. Wśród takich zjawisk środowiska zarządzania projektami w
szczególnym stopniu zwracają uwagę na m.in.: projektywizację społeczeństw,
transnacjonalizację i wirtualizację zarządzania projektami, postępującą
hybrydyzację i przenikanie się metodyk zarządzania projektami (zwinnych oraz
klasycznych), wzrost roli kobiet w zarządzaniu projektami, czy wzrastające
znaczenie różnorodności (ang. diversity) w kierowaniu zespołami projektowymi.
Wśród innych wątków pojawiły się także zagadnienia takie jak: automatyzacja
procesów i narzędzi zarządzania projektami wskutek wykorzystania sztucznej
inteligencji, bezpieczeństwo informacji i rozwiązania chmurowe w projektach,
instytucjonalizacja zarządzania projektami dzięki biurom zarządzania projektami
(PMO), jak również wpływ zmian pokoleniowych na projekty, w tym wejście na
rynek pracy pokolenia Millenialsów.
Blok 3
Ostatni, trzeci blok konferencji pt. „Integracja i współpraca
środowiska naukowego w zakresie zarządzania projektami” referowany był przez dr
Emila Bukłaha, z Katedry Zarządzania Projektami. Prowadzący nawiązał do
dyskutowanych wcześniej trendów zarządzania projektami oraz wynikających z nich
wyzwań edukacyjnych. Wskazywał na konieczny rozwój badań naukowych oraz dalszą
profesjonalizację dziedziny, czego konsekwencją jest szerszy niż dotychczas
udział problematyki w nauce i edukacji. W dalszej części referatu dr Bukłaha
przedstawił wyczerpującą analizę aktualnej oferty kształcenia w zakresie
zarzadzania projektami dostępnej w szkolnictwie wyższym w Polsce: dwa
pionierskie kierunki studiów w Szkole Głównej Handlowej i Politechnice
Śląskiej, liczne specjalności i studia podyplomowe, a także trzy, projektowe
kierunki studiów MBA i liczny udział zarządzania projektami we wszystkich
ogólnomenedżerskich programach studiów MBA. Swoje wystąpienie prowadzący
zakończył wskazaniem kierunków ewolucji i rozwoju dotychczasowej oferty w
stronę jej poszerzania, otwarcia na potrzeby pracodawców, współpracy między
ośrodkami akademickimi i wspólnej promocji idei zarządzania projektami wśród
pracodawców i studentów.
W żywiołowej dyskusji następującej po wystąpieniu jednym z
ciekawszych wątków była sformułowana przez prof. Piotra Płoszajskiego (SGH)
teza o potrzebie nie tyle „integracji”, co „dezintegracji” środowiska
zarządzania projektami. Ciekawy i kontrowersyjny postulat stał się osią dalszej
dyskusji. Głosom o rzeczywistej
potrzebie współpracy w rozwoju naukowym i wspieraniu ciągle dojrzewającej
dziedziny zarządzania projektami towarzyszyły jednoczesne ostrzeżenia o
ryzykach zbytniej izolacji instytucjonalnej i problemowej względem innych
środowisk naukowych i praktycznych.
Podsumowanie
Dziesięciolecie Katedry Zarządzania Projektami i zorganizowana
konferencja stały się okazją nie tylko do satysfakcjonującego spojrzenia wstecz
na ogromny rozwój wiedzy jaki dokonał się w relatywnie młodej dziedzinie
zarządzania projektami. Były również doskonałą sposobnością, aby w gronie profesjonalistów
zarządzania projektami o uznanym dorobku naukowym i praktycznym dyskutować o
stanie i perspektywach obszaru naszej specjalizacji. Wzrost znaczenia projektów
w gospodarce jest bezdyskusyjnym faktem. Jego konsekwencją jest dynamiczny
wzrost zapotrzebowania na wiedzę, umiejętności i sprawdzone rozwiązania
zarządcze pozwalające na realizację przedsięwzięć w zakresie, na czas i zgodnie
z budżetem. Z uznaniem należy przyjąć, iż dzięki działalności Katedry
Zarządzania Projektami kierowanej przez prof. Michała Trockiego Szkoła Główna
Handlowa w Warszawie wnosi znaczny wkład również w ten wycinek naszej
rzeczywistości.




